Al weer enige jaren geleden is de Bijbelverklaring van Thomas Scott (1747-1821) in Nederlandse vertaling uitgegeven. De eerste druk is verzorgd door uitgeverij Jongbloed. Inmiddels verzorgde de Gereformeerde Bijbelstichting een herdruk.
Deze Bijbelverklaring is in alle opzichten een imposant werk. Het is het werk van één persoon, wat bijna onvoorstelbaar is, gelet op de duizenden commentaren, praktische opmerkingen en dwarsverwijzingen die het werk bevat. Het is ook een imposant werk om in zoveel tekst toch steeds een pastorale toon te treffen die de lezer aan de ene kant duidelijkheid verschaft en aan de andere kant ook troost. En het is een imposant werk omdat het al zoveel jaren lang zoveel mensen verder helpt in hun begrip van de Bijbel.
In aansluiting op de Reformatie heeft Scott benadrukt dat de letterlijke betekenis van de Schrift de geestelijke betekenis is. Van allegoriseren distantieert hij zich nadrukkelijk. Daarmee wordt volgens hem de Schrift ontkracht en wordt de poort geopend om met een beroep op de Schrift eigen inzichten die daarmee in strijd zijn, te verdedigen. Wel is van belang te beseffen dat Scott, evenals de Reformatoren, de letterlijke betekenis breder opvat dan nu vaak het geval is.
Om de letterlijke betekenis op het spoor te komen, moeten we niet alleen de oorspronkelijke verbanden en achtergronden onderzoeken, maar een tekst ook plaatsen in het geheel van de openbaring. Ook dat verklaart waarom gewone Christenen zoveel aan deze uitleg kunnen hebben. Uitgangspunt is de eenheid van de Schrift. Het ene Schriftgedeelte kan wel het andere aanvullen, maar de Heilige Geest als de uiteindelijke Auteur van de Schrift spreekt Zichzelf niet tegen.
Wie Scotts uitleg op het boek Hooglied leest, zal merken dat hij dat bijbelboek zonder enige reserve betrekt op Christus en Zijn kerk. Scott heeft hierin geen enkele spanning gevoeld met zijn afwijzing van allegoriseren. In de lijn van de kerk der eeuwen is hij ervan overtuigd dat het boek Hooglied, evenals sommige gelijkenissen van de Heere Jezus, de stijlvorm van een allegorie heeft en daarom zo moet worden uitgelegd. Wie het Hooglied niet leest als allegorie van Christus en Zijn kerk, begrijpt de letterlijke betekenis niet goed.
Scott is er diep van overtuigd dat het Oude Testament is aangelegd op het Nieuwe Testament, en dat Christus in de vorm van verwachting en belofte werkelijk in het Oude Testament aanwezig is. Heel de Schrift is vol van Christus en Zijn werk. Wie dat niet wil zien, doet geen recht aan de letterlijke betekenis. De Schrift is erop gericht dat wij door Christus en dankzij Gods Geest God leren kennen, ons in Hem gaan verheugen en Hem leren verheerlijken. Wie God zo in Christus leert kennen, wil zich weer laten leiden door de Schrift. Immers, zo geeft men de gehoorzaamheid aan Hem gestalte.
Scott wist heel goed dat wij allen ten dele kennen. De Schrift is zo rijk. Het is onmogelijk die uitputtend uit te leggen en te verstaan. Telkens weer worden in het onderzoek van de Schrift nieuwe gezichtspunten geopend en zaken verhelderd en bevestigd. Uitgeleerd raken we nooit. Leven uit en bij Gods woord betekent niet dat het gebruik van het verstand wordt uitgeschakeld. Wij mogen en moeten dat juist gebruiken om de Schrift te onderzoeken.
Om gewone maar geïnteresseerde gemeenteleden daarbij een hulpmiddel te bieden, schreef Thomas Scott dit commentaar op de hele Bijbel. Kennis van en inzicht in de bijbelse boodschap is voor Scott geen doel op zich. Hij spoort de lezer telkens aan zijn verstand te laten verlichten door Gods Geest. Het gaat hem erom dat zij die de Bijbel bestuderen, zelf de kracht van Gods woord mogen kennen en die door genade gestalte willen geven in hun dagelijkse leven. Juist daarom is zijn commentaar ook nu nog zo waardevol.
Ik kan iedereen het gebruik van deze Bijbelverklaring aanbevelen. Predikanten doen er goed aan hem te raadplegen bij de voorbereiding van hun preken. Vooral denk ik aan het gebruik ervan bij persoonlijke Bijbelstudie. Naast de eigenschappen die ik al noemde, wijs ik er ook op dat deze verklaring niet al te omvangrijk is. Hij is compacter dan Matthew Henry en in onderscheid van Henry worden uitleg en toepassing nadrukkelijk onderscheiden, al is ook de uitleg al heel duidelijk op het hart gericht. Zonder bezwaar kan dagelijks een toelichting op een hele passage uit de Schrift worden doorgenomen en erover worden gemediteerd.
Thomas Scott, Bijbelverklaring, twee delen, vertaling Cor van der Meiden, tweede druk (Leerdam: GBS, 2024), 4600 pp., 250,- (ISBN 9789492987495)
Dr. P. de Vries - artikelen en opinie 