Aurelius Augustinus, Over de psalmen. Uitweidingen 110-117

Augustinus heeft zich zijn leven lang met de Psalmen beziggehouden. De kerkvader hield van zingen. Bij zijn bekering, zo blijkt uit het negende boek van de Confessiones (Belijdenissen),  hebben de Psalmen een grote plaats gehad. Zowel om godsdienstige als esthetische redenen hield de kerkvader van de Psalmen. Met afkeer vermeldt hij dat het zingen bij Athanasius meer op spreken dan op zingen leek.

Wat Augustinus schreef over de Psalmen bracht hij samen in de Enarrationes in Psalmos. Daarbinnen kunnen drie soorten commentaar worden aangewezen: 1. aantekeningen; 2.  preken; 3. dictaten. Soms is het moeilijk te bepalen of het om preekteksten dan wel gedicteerde teksten gaat. Omdat een psalterium in eerste instantie de aanduiding is van een tiensnarig instrument kan Augustinus zeggen dat David zong op het getal tien. Bij dit getal denkt hij ook aan de Tien Geboden.

Alweer vijf jaar geleden verscheen bij uitgeverij Damon een vertaling van de Enarrationes 110-117. Dan gaat het om de Psalmen 111-118 want Augustinus volgt de telling van de Septuaginta. Daarom kan hij zeggen dat het niet toevallig is dat Psalm 50 (voor ons 51) over boete gaat. De Psalmen 111-118 zijn een groep halleluja-psalmen. Voor Augustinus brengen deze Psalmen een van zijn belangrijkste boodschappen over die wij ooit kunnen ontvangen: wees niet hoogmoedig, maar nederig. Richt je aandacht niet op jezelf, maar op het hogere, op God. Prijs de HEERE.

In de uitweidingen over de groep Psalmen in deze bundel richt Augustinus zich in de week na Pasen tot de neofieten, nieuwelingen in het christelijk geloof, die tijdens de paaswake waren gedoopt. Hij onderricht hen dus nog verder in het geloof. Al denkend en formulerend zoekt Augustinus in deze uitweidingen naar diepere inzichten. Ze zijn nog altijd actueel. Ik kan deze uitgave van Damon die voorzien is van een lezenswaardige inleiding hartelijk aanbevelen.

Aurelius Augustinus, Over de psalmen. Uitweidingen 110-117 [Enarrationes in Psalmos 110-117], Ingeleid, vertaald en van aantekeningen voorzien door Joost van Neer, Martijn Schrama O.S.A. en Anke Tigchelaar (Eindhoven: Damon, 2020), hardcover 144 pp., €24,90 (ISBN 9789463402804)