
En Die gekomen zijnde, zal de wereld overtuigen van zonde en van gerechtigheid, en van oordeel”. (Johannes 16:8).
De Heilige Geest is Heere en maakt levend. De zaligheid is door de Vader verordineerd. Hij heeft de Zijnen tot eeuwige zaligheid verkoren. De Zoon heeft de losprijs betaald. Gods liefde gaat niet ten koste van Zijn heiligheid en rechtvaardigheid. God eiste betaling en Hij heeft Zelf voor betaling gezorgd. Hij heeft Zichzelf een Lam ten brandoffer voorzien, namelijk Zijn eniggeboren Zoon. Calvijn schrijft in boek III van zijn Institutie: ‘Al wat Christus tot zaligheid van het menselijke geslacht geleden en gedaan heeft is voor ons zonder nut en van geen gewicht, zolang Christus buiten ons is en wij van Hem gescheiden zijn.’ Zonder de werking van de Heilige Geest krijgen we geen deel aan Christus. De Heilige Geest past Christus en Zijn verdiensten toe aan het hart van de zondaar.
Heel uitvoerig heeft de Heere Jezus met de discipelen gesproken over de Heilige Geest en Zijn werk in de afscheidstoespraak die hij hield in de opperzaal en op weg naar Gethsemané. Hij sprak over de werking van de Heilige Geest in gelovigen. De Heilige Geest zou komen om Gods kinderen te troosten en in al de waarheid te leiden. De Heere Jezus heeft ook onderwijs gegeven in de werking van Gods Geest ten opzichte van de wereld. Zo heeft Hij Zijn discipelen ervan verzekerd dat hun prediking niet zonder vrucht zou blijven. Door de werking van de Heilige Geest zou hun prediking het instrument zijn waardoor harten geraakt en vernieuwd werden.
De werking van de Heilige Geest ten opzichte van de wereld komt heel uitdrukkelijk naar voren in Johannes 16:8. De Heilige Geest zal de wereld overtuigen van zonde, gerechtigheid en oordeel. Wie worden er met de wereld bedoeld? Het antwoord op deze vraag is: iedereen die zonder Christus is. Allen die zonder Christus zijn, zijn namelijk ook zonder God en zonder hoop. Dat geldt niet alleen voor mensen die volledig met de dienst van God gebroken hebben en nooit onder het Woord komen, maar het geldt ook de meest godsdienstige mens die niet weet van de dierbaarheid van Christus. Buiten Christus kan een mens niet voor God bestaan. Hoe zullen we ooit naar God vragen, als we dat niet beseffen?!
Het is het werk van de Heilige Geest om mensen van hun totale verdorvenheid en verlorenheid te overtuigen. Hij overtuigt ons ervan dat we tegen al Gods geboden hebben gezondigd. Bovenal overtuigt Hij ons ervan dat wij Christus Die ons om niet wordt aangeboden tot dusver hebben verworpen, dat we nog nimmer in waarheid op de grote zaligheid acht hebben leren slaan. Zonder de waarachtige kennis van zonde en ellende beleven wij nimmer dat Christus als de Zon der gerechtigheid opgaat in ons hart. Op de Pinksterdag werden door middel van de prediking van Petrus drieduizend mensen overtuigd van zonden. In hun nood riepen zij uit: ‘Wat zullen wij doen mannen broeders?’ Bent u reeds overtuigd van zonden en schuld? Gevoelt u dat u nimmer voor een heilig en rechtvaardig God kunt bestaan?
Ik vraag niet of u een overtuigde en ontdekte zondaar bent? De Heilige overtuigt u niet van het feit dat wij een ontdekkende zondaar zijn of een missend mens. Immers dan zouden we de grond van onze zaligheid in onze ontdekking en gemis geen zoeken en stranden we, zo God het niet verhoedt, in het gezicht van de haven. Juist als Gods Geest ons aan schuld ontdekt, kan het zijn dat wij moeten belijden: Mijn hart is zo hard als een steen en ik mis de ware droefheid naar God. Dat laatste is zonder meer waar zolang we niet tot Christus zijn gevlucht. Echte droefheid naar God kan er alleen maar zijn, als er een kinderlijke betrekking op God is. Als wij tot de Vader hebben leren naderen door Zijn Zoon Jezus Christus.
Daarom overtuigt de Heilige Geest niet alleen van zonde, maar ook van gerechtigheid. Velen denken bij het laatste aan Gods toornende en straffende gerechtigheid. Blijkens het vervolg is dat echter niet de bedoeling. De Heilige Geest overtuigt van gerechtigheid, omdat Christus heengegaan is tot Zijn Vader. De gerechtigheid waarover hier gesproken wordt, is de heilbrengende gerechtigheid van Christus, die Hij verworven heeft voor al de Zijnen, en die aan zondaren wordt aangeboden om niet. Als we de ernst van de zonde voelen, maar ons verstand wordt niet verlicht in de kennis van Christus, dan vluchten we wel, maar helaas precies de verkeerde kant op, namelijk niet naar Sion, maar naar Sinaï. Dan proberen we door de werken van de wet met God in het reine te komen. Sinds de zondeval is het echter uitgesloten dat wij door het doen van de wet vrede met God kunnen krijgen. Wij maken de schuld dagelijks meerder.
Het is de taak van Gods dienstknechten zondaren hoe zondig zij ook zijn, hoe hard ook hun hart is, te vertellen dat zij welkom zijn bij Christus. Wie daar graag meer over leest, verwijs ik naar het prachtige boek van John Bunyan Het komen tot Christus. De oorspronkelijke Engelse titel is nog krachtiger: Come and Welcome to Jesus Christ.
Er wordt niet gevraagd dat zij zich eerst opknappen. Immers al wat uit het geloof niet is dat is zonde. Aan zondaren wordt geboden te vluchten tot Christus. Wie met Farizeeërs en Schriftgeleerden daartegen bezwaar maakt, moet worden gezegd dat zij die gezond zijn de dokter niet nodig hebben, maar zij die ziek zijn. Juist omdat er in ons niets is dat God kan behagen, heeft God om zondaren zalig te maken Zijn Zoon als Zaligmaker geschonken. Deze Zaligmaker wordt ons aangeboden om niet.
De Heilige Geest opent de ogen dat wij de waarde van Christus gaan zien en ook metterdaad als een schuldig en helwaardig zondaar tot Hem de toevlucht nemen. Ons enig houvast wordt Jezus Christus, de Rechtvaardige die als Voorspraak gezeten is aan de rechterhand van Zijn Vader. Het geloof in Christus is een gave van God. Het wordt gewerkt door de Heilige Geest. Vlees en bloed openbaren ons niet dat de zaligheid in geen Ander ligt, maar de Vader Die in de hemelen is. Wat is het een onbegrijpelijk wonder dat naar Christus’ bevel aan de wereld de boodschap van zaligheid verkondigd mag worden. Het wordt ook u betuigd. Bent u reeds door de Heilige Geest overtuigd van gerechtigheid? Zijn u alle dingen schade en drek geworden om de uitnemendheid van de kennis van Christus?
Wanneer wij Christus leren aanhangen, komt daar van alles op af. De duivel, de wereld en ons eigen zondige hart zullen niet nalaten ons elke dag aan te vechten. Het kan zijn dat je je eigen huisgenoten tegen je krijgt. Hoe groot is de macht van de duivel. Zijn toeleg is om ons moedeloos, ja totaal wanhopig te maken. Soms lijkt het of Hij daarin slaagt. Toch zal het hem nooit gelukken. Als het lijkt dat hij wint, blijkt toch telkens weer dat hij al verloren heeft.
De Heilig Geest overtuigt van oordeel, namelijk dat de overste dezer wereld geoordeeld is. Hij kan het van Christus nooit meer winnen en daarom evenmin van één van de Zijnen. Niemand kan één van de schapen van Christus uit Zijn handen rukken. De Heilige Geest overtuigt ons er te midden van alle aanvechtingen keer op keer van dat niets ons kan scheiden van de liefde van Christus. De duivel is al geoordeeld en daarom zin wij in Christus meer dan overwinnaars. Laat dit ons hart troosten in al onze aanvechtingen en verdriet. Staat u nog altijd buiten, dan bent u ten diepste nameloos ongelukkig. Ga niet door op de weg die u tot dusver hebt bewandeld. Buig uw knieën en smeek of de Heilige Geest ook u van zonde, gerechtigheid en oordeel overtuigt. ‘Zo gij Zijn stem dan heden hoort, gelooft Zijn heil- en troostrijk Woord, verhardt u niet maar laat u leiden.’