De naam van ds. S.J. (Sam) de Hoest (1804-1877) komen we tegen in de correspondentie van H.F. Kohlbrugge (1803-1875). Evenals Kohlbrugge zag De Hoest in Amsterdam het levenslicht en groeide hij daar op. Zo al niet eerder dan zullen ze elkaar zeker hebben leren kennen bij hun studie aan het Amsterdams Athenaeum, de voorloper van de Universiteit van Amsterdam. Op 2 september 1827 werd De Hoest in zijn eerste gemeente Ottoland bevestigd door ds. G. van Duijl van Vianen. Op voorspraak van diens schoondochter Mathilde Beate, baronesse von Bode stond ds. Van Duijl zijn kansel op 2 juni 1856 af aan Kohlbrugge. Het was de eerste keer dat Kohlbrugge na zijn afzetting als proponent van de Hersteld Evangelisch Lutherse Kerk voorging op een Nederlandse kansel.
De Hoest was een vriend en geestverwant van Kohlbrugge. Vanaf 1831 tot aan zijn dood diende hij de Hervormde Gemeente van Nijkerk. Zijn plaatselijke collega ds. C.C. Callenbach bevestigde hem daar in het ambt. Beiden werkten tientallen jaren zeer broederlijk samen. In de tijd dat hij de Hervormde Gemeente van Nijkerk diende, schreef De Hoest een boekje over de zekerheid van het geloof. Een boekje dat op initiatief van dhr. A.E. Knöps opnieuw is uitgegeven. In deze uitgave schreef dr. H. de Greef, oud-predikant van de Hersteld Hervormde Gemeente van Nieuwe Tonge, een woord vooraf, terwijl dhr. A.B. Goedhart uit Leerbroek een korte levensschets verzorgde.
In zijn pastorale praktijk kwam ook De Hoest tegen dat gemeenteleden worstelden met de zekerheid van het geloof. Meerderen van degenen die dat betrof, zagen uit naar een bijzondere ervaring om die zekerheid te verkrijgen. In het boekje dat in 1863 het licht zag, wijst De Hoest een andere weg. In de lijn van de Reformatie stelt De Hoest dat de zekerheid tot het wezen van het geloof behoort. Dat sluit aanvechting en strijd niet uit. Geloof zonder strijd en aanvechting is geen levend geloof. Naar de mate van het geloof wordt troost en zekerheid ervaren.
Met klem stelt De Hoest dat iedereen die gelooft, de vergeving van zonden ontvangt. Het is onmoge-lijk dat iemand wel waarachtig gelooft, maar geen deel heeft aan de vergeving van zonden. De grond van de vergeving van zonden ligt geheel buiten de mens en alleen in de Heere Jezus Christus. De zekerheid van het geloof dienen wij, zo stelt De Hoest, niet op een bijzondere, eenmalige ervaring te funderen maar op Gods beloften die vast en zeker zijn. Hij ontkent dat de op deze wijze verkregen zekerheid ontoereikend is en dat het erop zou wijzen dat men zichzelf heeft gerust gesteld. Wie dat laatste stelt, kent te veel gewicht toe aan het gevoel en vergeet dat het gevoel op zich geen bewijs is van genade.
De Hoest besluit zijn boekje met woorden op zijn sterfbed gesproken door Matthias Jorissen (1739-1823), predikant van de Hoogduitsche Gemeente van Den Haag. Hij zei tot één van zijn ambts-broeders het volgende: ‘De een maakt van zijn verstand een christus voor zichzelf. Een ander maakt een christus door zijn gevoel. En een derde vindt zijn christus in zijn vrome bevindingen. Maar lieve broeder, zij gaan alle drie met hun christus verloren. Wij kunnen niet zalig worden, tenzij wij Christus leren kennen zoals de Bijbel Hem aan ons bekendmaakt. Wij moeten Hem aannemen en met heel ons hart in Hem geloven. Nooit kunnen wij Hem te eenvoudig omhelzen.’
Ik waardeer het bijzonder dat de kerkenraad van de Hersteld Hervormde Gemeente van Nieuwe Tonge de heruitgave van het boekje van ds. De Hoest wilde verzorgen. Het heeft niets aan kracht, relevantie en actualiteit verloren. Deze heruitgave is goed en fleurig verzorgd. Het boekje is niet in de boekhandel te verkrijgen, maar uitsluitend te bestellen bij de Hersteld Hervormde Gemeente van Nieuwe Tonge via dhr. E. Knöps, tel. 0187-640911/email: aeknops@kliksafe.nl. Het feit dat de netto-opbrengst ten goede komt van het evangelisatiewerk in Roosendaal dat vanuit de Hersteld Her-vormde Gemeenten van Nieuwe Tonge en St. Maartensdijk wordt verricht, is een extra-stimulans het aan te schaffen.
S.J. de Hoest, Want ik weet en ben verzekerd. Over de zekerheid van de schuldvergeving, hertaling en bewerking A.E. Knöps en E. Knöps-den Ouden, uitgave onder verantwoordelijkheid van de Hersteld Hervormde Gemeente van Nieuwe Tonge, paperback 108 pp., €10,95 (ISBN 9789090313757)
Dr. P. de Vries - artikelen en opinie 