Wat God ons door ziekte wil leren

Ziekte en Gods Vaderhand

Gods Vaderhand toekomen. Dan moet wel worden opgemerkt dat wij moeten weten van de gena­dige aanneming tot kinderen om zo over Gods voorzienigheid te kunnen spreken. Dan nog is het niet altijd even eenvoudig. Dat blijkt wel uit Psalm 73 en het boek Job. Job en Asaf heb­ben geworsteld met Gods voorzienigheid. Niet alleen het vertrouwen zelf, maar ook de be­trach­ting van het kinderlijke Godsvertrouwen is een genadegift van God.

Maar komt ziekte Gods kinderen wel uit Zijn Vaderhand toe? Wereldwijd zijn er christenen die dat niet zo zien. Zij menen dat wanneer iemand die ziek is en echt in geloof tot God bidt, hem of haar genezing wordt geschonken. Ongetwijfeld zijn er voorbeelden dat God op het gebed mensen geneest. Het is verdrietig als wel de gang naar de dokter wordt gemaakt, maar niet naar de binnenkamer.

Echter, wij moeten niet vergeten dat wij in een gevallen wereld leven en dat de schepping tot de jongste dag toe in barensnood is. De huidige bedeling is een bedeling van lijden en ver­driet. Iemand die dat heel diep heeft verwoord is de Franse denker Pascal. In de personen van de Zijnen is Christus tot aan de jongste dag in doodsnood, zo heeft hij betuigd. Dan heeft hij gedacht aan smaad en vervolging om Christus’ wil. Echter, hij wist – en dat uit eigen ervaring – dat ware christenen ook ziekten in dit licht mogen zien.

*

Stichten en de weg wijzen

Vanaf zijn jeugd heeft Blaise Pascal (1623-1662) getobd met een zeer zwakke gezondheid. Er zijn twee periodes waarin zijn ziekte intensiveerde, namelijk in 1647 en 1658. In deze periode – waarschijnlijk was het 1658 – schrijft hij het boekje Gebed om God te vragen om het goede gebruik van ziekten (Prière pour demander à Dieu le bon usage des maladies).

Dit boekje is wel een zeer goed medicijn tegen de gedachte dat God in deze bedeling voor Zijn kinderen al­leen gezondheid en voorspoed wil. Het heeft velen aangesproken ook buiten de kring van de jansenistische stroming in de rooms-katholieke kerk waartoe Pascal behoorde. John Wesley, één van de grote Anglicaanse opwekkingspredikers uit de achttiende eeuw, ver­zorgde in uit­ga­ve in de reeks van boeken die vooral met het oog op toerusting van metho­dis­tische leken­pre­­di­kers verschenen.

Pascal verdeelde dit geschriftje in vijftien secties. In de secties i t/m viii en xi wordt de Vader aangeroepen en in de secties ix en x en xii t/m xv Jezus Christus. Hoewel Pascal uit eigen erva­­ring schreef, was zijn werkje vooral bedoeld om het brede christelijke publiek te stichten en de weg te wijzen. Ziekte moeten wij als zowel straf als aansporing verstaan. Het is een aan­spo­ring tot bekering om zo in ziekte eenheid met Christus en met Zijn lijden te ervaren. Het boekje kan dan ook wel als een gebed om de genade van de bekering worden genoemd.

Pascal belijdt: ‘Want, Heere, de grootste van haar (namelijk het hart; PdV) kwalen is deze ongevoelig-heid en deze uiterste zwakheid waardoor haar alle gevoel van haar eigen ellende was ontnomen. Doe mij deze ellende voelen’. ‘Heere, ik vraag niet om vrij te worden van smart, want dat is de beloning van de heiligen; maar, Heere, ik vraag om niet in de smart van de natuur gelaten te worden zonder de vertroosting van Uw Geest, want dat is de vloek over joden en heidenen (…) Maar ik vraag, Heere, om ze samen te ervaren: zowel de smart over de zonden als de vertroosting van de Heilige Geest; want dat is de ware toestand van het christendom’.

*

Meer lezen

Al driemaal verscheen een vertaling van Pascas boekje Prière pour demander à Dieu le bon usage des maladies. Tot tweemaal toe was een anonieme vertaling. In 2016 verscheen bij Brevier een vertaling is van de hand van Gert van de Wege.

Blaise Pascal, Gebed van een zieke, vertaald en ingeleid door Gert van de Wege (Kampen: Brevier, 2016), hardcover 91 pp. (ISBN 9789491583896)