In 2019 gaf de kerkenraad van de Hersteld Hervormde Gemeente van Nieuwe Tonge een boekje uit van ds. S. J. de Hoest (1803-1875) over de zekerheid van de schuldvergeving. Voor dit boekje met een heel Bijbelse inhoud bleek grote belangstelling. Het is dan een zeer goede zaak dat de kerkenraad van Hersteld Hervormde Gemeente van Nieuwe Tonge opnieuw een boekje van ds. De Hoest heeft uitgegeven en nu over het vieren van het Heilig Avondmaal. Ouderling A.E. Knöps van Nieuwe Tonge heeft, evenals bij het vorige boekje het geval was, dit boekje samen met mevr. E. Knöps-den Ouden hertaald. Zij hebben passende gedichten bij de tekst gevoegd. Ds. T.A. Bakker, de huidige predikant van de Hersteld Hervormde Gemeente van Nieuwe Tonge, schreef een woord vooraf. Evenals dat voor mij het geval was, trof hem de evenwichtige en pastorale wijze waarop deze vriend en geestverwant van Kohlbrugge schrijft over het vieren van het Heilig Avondmaal.
De Hoest schrijft heel eenvoudig, toegankelijk en direct. Hij spoort de lezer aan zijn boekje naast de Bijbel te houden en het daaraan te toetsen. Hij begint ermee dat het vieren van het Heilig Avondmaal bepaald geen onbelangrijke of middelmatige zaak is. Het is een bevel van de Heere Jezus Christus Zelf. Bij een gezond geestelijk leven is er sprake van een uitzien en verlangen de dood des Heeren te verkondigen. De eerste christenen deden het dagelijks en later in ieder geval elke week. De auteur bespreekt achtereenvolgens de voorbereiding, de viering en den dankzegging van het Heilig Avond-maal.
Als het gaat om de vraag wie tot het Heilig Avondmaal mogen toetreden, wijst De Hoest erop dat het niet voldoende is om een kerkganger te zijn of te volstaan met de constatering dat men toch belijdenis van het geloof heeft afgelegd. De vraag is of wij een ware christen of een naamchristen zijn en dan is zelfonderzoek nodig. Kerkelijke betrokkenheid is niet voldoende om tot het Heilig Avondmaal toe te treden, zo stelt De Hoest terecht. Er is een levend geloof nodig. Dat wil zeggen dat men zich heeft leren vastklemmen aan de beloften van het Evangelie die in Christus Jezus ja en amen zijn. Enkel schuldbesef is niet voldoende. De vraag is of wij met onze schuld tot de Heere Jezus Christus zijn gevlucht. Bij een levend geloof behoort ook bekering. Geloof zonder een heilige wandel is een inge-beeld geloof.
De Hoest wijst erop dat aan de ene kant alleen ware gelovigen tot het Heilig Avondmaal worden geroepen, maar ook dat aan de andere kant alle gelovigen worden geroepen. Het geldt ook of juist hen van wie het geloof nog zeer zwak is. Het Heilig Avondmaal is namelijk ingesteld om het geloof te versterken. Als het gaat om het gebruik van het Heilig Avondmaal wijst de auteur erop dat dit geen middel is tot bekering, wel tot versterking van het reeds aanwezige geloof. Van belang is dat hij opmerkt dat wij niet onze persoonlijke staat in het Heilig Avondmaal wordt betekend en verzegeld maar de beloften van het Evangelie. Hij geeft in dit verband een aantal mooie citaten uit een brief van J.C. Appelius (1715-1798).
Terugblikkend op het gehouden Heilig Avondmaal worden we aangespoord tot volharding. Hier is het land der ruste niet. Meer dan eens ervaren wij bij het gebruik van het Heilig Avondmaal niet zoveel troost als wij graag wilden en ons soms vroeger te beurt viel. Belangrijker dan de troost is de dank aan God en de wetenschap dat het goed was het bevel van de Zaligmaker te gehoorzamen.
Ik eindig met een citaat uit dit prachtige boekje dat ik jong en oud ter lezing kan aanbevelen. ‘Laten we bedenken dat Jezus ons nodigt. Dat is de enige reden waarom wij vrijmoedig mogen komen. De reden waarom Hij Zijn genade aan ons groot wil maken ligt niet in ons. Er is voor ons aan het Avondmaal niets te hopen, tenzij wij onszelf in onze zonden en ellende kennen en hartelijk verlangen naar Jezus en Zijn heil. Maar dat is niet de reden waarom wij mogen komen. Verlangen wij van harte naar Jezus en Zijn heil? Ook ons verlangen is geen reden. Alléén vanwege Zijn nodiging zijn wij welkom! De Heere heeft ons eerst liefgehad. ‘Maar God bevestigt Zijn liefde jegens ons, dat Christus voor ons gestorven is, als wij nog zondaars waren’ (Romeinen 5 vers 8). Het gaat van Hem uit, niet van ons. Alleen door Hem is Zijn macht en liefde er voor ons aan het Avondmaal. Hem zij de lof en de eer! Hij heeft uit eigen initiatief, uit overvloedige goedheid, het Avondmaal ingesteld tot versterking van allen die op Hem hopen. Dat moet ons hart in vuur en vlam zetten voor Hem.’
Ds. S.J. de Hoest, Zegenrijk Avondmaal vieren. Over Avondmaal vieren volgens Gods bedoeling, uitgave van de Hersteld Hervormde Gemeente van Nieuwe Tonge, 2020; paperback 103 pp. €10,95 (ISBN 9789090329475). Het boekje is te bestellen bij de Hersteld Hervormde Gemeente Nieuwe Tonge via A.E. Knöps, tel. 0187-640911 / email: aeknops@kliksafe.nl De netto-opbrengst komt geheel ten goede aan het zendingswerk dat vanuit de Hersteld Hervormde Kerk verricht wordt in Malawi en Suriname.
Dr. P. de Vries - artikelen en opinie 