De boodschap van Paulus

Komend najaar hoop ik voor de stichting Godvrucht en wetenschap een cursus over de boodschap van Paulus te verzorgen in een achttal bijeenkomsten op donderdagavond. De bijeenkomsten beginnen om 19.45 en eindigen rond 22.00 uur. De locatie is gebouw Conventus, Peperstraat 19, 3417 JE Montfoort. De eerste cursusavond is DV donderdagavond 8 september.

Het maximum aantal deelnemers is met het oog op de interactie op vijfentwintig gesteld. Wie hiervoor in principe belangstelling heeft of wie verdere informatie wil ontvangen, kan dat mailen naar dspdevries@solcon.nl. Bij voldoende belangstelling wordt deze cursus DV in het seizoen 2024-2025 op een doordeweekse morgen herhaald.

Elke cursist krijgt ruim voor aanvang de cursuswijzer toegestuurd. Die geeft een overzicht van wat wordt aangeboden. Ook ontvangt elke cursist een lijst met aanbevolen literatuur. Het is aan de cursist zelf of hij metterdaad één of meerdere van deze boeken leest. Wie tentamen doet – iets dat niet verplicht is – moet wel een aantal boeken lezen.

Kosten €350,-. Voor studenten €200,-. Kosten tentamen €50,-. Op de website http://www.godsvruchtenwetenschap.nl is meer informatie te vinden over de cursussen van de stichting ‘Godsvrucht en wetenschap’ .

*

In de cursus ‘De boodschap van Paulus’ komt naar voren hoe in de kerkgeschiedenis de leer van Paulus in de loop van de eeuwen is verstaan. Aan de hand van de brieven van Paulus worden de belangrijkste thema’s uit zijn theologie belicht. Daarbij is het uitgangspunt dat alle dertien brieven die op naam staan van Paulus, ook metterdaad door hem zijn geschreven. Ook het boek Handelingen wordt als bron gebruikt vanuit de overtuiging dat deze bron de brieven van Paulus wel aanvult maar niet tegenspreekt.

Paulus is één van de belangrijkste nieuwtestamentische getuigen. Qua omvang van wat hij heeft geschreven wordt zijn aandeel alleen door Lukas overtroffen. Niet alleen de omvang van zijn getuigenis in het Nieuwe Testament, maar ook de inhoud ervan is reden in het bijzonder aan Paulus aandacht te schenken. Het Nieuwe Testament bestaat grofweg uit twee delen: de evangeliën en de brieven. Onder de schrijvers van de brieven is Paulus al helemaal de kroongetuige.

Als het gaat om de wereld waarin Paulus zich bewoog kunnen we een aantal kringen noemen. Dat zijn de Grieks-hellenistische cultuur, het Romeinse keizerrijk en het Jodendom van de Tweede Tempel. Wanneer de zaak vanaf de buitenkant wordt bezien, ontstond de christelijke kerk als een stroming binnen het Jodendom van de Tweede Tempel. Het verschil met andere Joodse stromingen was de wijze waarop men Mozes en de Profeten ofwel het Oude Testament verstond. Christenen wisten dat Het Oude Testament zijn vervulling vond in Jezus Christus en in Zijn gemeente.

Paulus die aanvankelijk de christenen vervolgde werd zelf een navolger en apostel van de Heere Jezus Christus. In aansluiting bij de verschijning aan Zijn discipelen en aan de vrouwen in de veertig dagen tussen Zijn opstanding en hemelvaart, verscheen Jezus aan Paulus toen deze op weg was naar Damascus om ook daar de christelijke gemeente te vervolgen.

De verschijning van Jezus aan Paulus vertoont ook overeenkomsten met de roepingstheofanieën van Jesaja en Ezechiël. Met zijn bekering werd voor Paulus het deksel bij het lezen van Mozes en de Profeten weggenomen. Door de wijze waarop Jezus hem riep, werd Paulus ervan overtuigd dat Jezus deelde in de identiteit van de God van Israël. Hij is niet alleen de Messias, maar ook Gods Zoon, Die deelt in de godheid van de Vader. Niet minder dan de Vader is ook Jezus Heere.

Onlosmakelijk is bij Paulus de christologie verbonden met de boodschap van het kruis. Niet de wet geeft toegang tot God, maar alleen Jezus Christus. Dat geldt voor de heiden niet minder dan voor de Jood. Binnen het ene lichaam van Christus delen Jood en heiden op gelijke wijze in de geestelijke zegeningen van Christus.

Naar voren komt ook dat Paulus laat zien hoezeer het ‘in Christus zijn’, kenmerkend is voor elke ware gelovige. Het is een zaak die het gehele leven van een christen in al zijn facetten stempelt. Paulus kan ook schrijven dat een christen met Christus is gestorven, opgewekt en in de hemel gezet. Een christen staat daarbij nooit op zichzelf maar is een lid van het lichaam van Christus.

Ingegaan wordt op het zogenaamde ‘nieuwe perspectief’ op Paulus. Zonder dat waarheidsmomenten van het ‘nieuwe perspectief’ worden ontkend, wordt beargumenteerd dat het klassieke protestantse verstaan van de rechtvaardiging volkomen recht doet aan de boodschap van de brieven van Paulus. Rechtvaardiging is vrijspraak in Gods gericht en die vrijspraak is niet gebaseerd op wat Christus door Zijn Geest in ons tot stand brengt, maar op wat Hij buiten ons en in onze plaats heeft gedaan.

Andere thema’s die aan de orde komen zijn de persoon, de vrucht en de gaven van de Heilige Geest, de kerk en de ambten en het lijden om Christus’ wil, dat niet minder dan het geloof verbindt aan de Heere Jezus Christus